Mediacja to dobrowolny i poufny sposób rozwiązywania sporów, powstałych w wyniku czynu karalnego, w drodze porozumiewania się pokrzywdzonego i nieletniego sprawcy, z pomocą bezstronnego i neutralnego mediatora. Mediacja może dotyczyć wszystkich czynów karalnych.

Jakie korzyści daje mediacja pokrzywdzonemu?
• Mediacja daje możliwość wpływu na rozwiązanie problemów wynikających z czynu karalnego na zaproponowanych przez siebie warunkach.
• Mediacja sprzyja okazji do wyrażenia emocji, wypowiedzenia się na temat skutków czynu karalnego oraz oczekiwań wobec nieletniego sprawcy.
• Mediacja stwarza szansę na szybsze uzyskanie odszkodowania (lub naprawienie szkody), zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i przeprosin.

Jakie korzyści daje mediacja nieletniemu sprawcy?
• Mediacja daje możliwość porozumienia się z pokrzywdzonym co do sposobu i terminu naprawienia szkody, zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz przeproszenia.
• Mediacja sprzyja szybszemu zakończeniu postępowania przed sądem.
• Mediacja pozwala na zmniejszenie kosztów postępowania przed sądem.
• Mediacja stwarza szansę na zrozumienie konieczności poniesienia odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę (krzywdę).

Jak sprawa trafia do mediacji?
• Mediacja może być prowadzona w każdym stadium postępowania sądowego, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego sprawcy. Sprawę do mediacji kieruje postanowieniem sąd rodzinny.
• Skierowanie sprawy do mediacji jest możliwe wyłącznie za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego sprawcy.

Kto decyduje o wyborze mediatora?
• W postanowieniu o skierowaniu sprawy do mediacji, sąd rodzinny kierujący sprawę do mediacji wskazuje mediatora (instytucję lub osobę godną zaufania w celu przeprowadzenia mediacji, z wykazu prowadzonego w sądzie okręgowym).

Jak długo może trwać mediacja?
• Postępowanie mediacyjne nie powinno trwać dłużej niż 6 tygodni. W wyjątkowych przypadkach, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo zawarcia ugody, sąd może termin ten przedłużyć na czas określony (nie dłuższy niż 14 dni).

Jak przebiega mediacja?
• Po otrzymaniu postanowienia sądu o skierowaniu sprawy do mediacji, mediator kontaktuje się z nieletnim sprawcą i jego rodzicami lub opiekunem oraz pokrzywdzonym (jeżeli pokrzywdzony jest małoletni – także z jego rodzicami lub opiekunem), odbiera od nich zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym, w trakcie spotkań indywidualnych wyjaśnia im zasady i cele postępowania mediacyjnego oraz informuje o przysługujących uprawnieniach.
• Jeżeli nieletni sprawca i pokrzywdzony decydują się na udział w mediacji, wybierają sposób jej prowadzenia w postaci bezpośredniej (spotkanie „twarzą w twarz") albo pośredniej (bez osobistego kontaktu). W drugim przypadku, mediator spotyka się z uczestnikami osobno, przekazując stanowiska i oczekiwania co do warunków porozumienia.
• Pokrzywdzony i nieletni sprawca mogą zrezygnować z udziału w mediacji na każdym etapie postępowania mediacyjnego.
• Mediacja jest prowadzona w sposób poufny, uniemożliwiający osobom postronnym dostęp do informacji uzyskanych w jej toku. Pisemne sprawozdanie sporządzone przez mediatora z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego nie zawiera żadnych ocen zachowania uczestników, ani treści ich oświadczeń (chyba że uczestnik wyraźnie wniesie o ich ujawnienie odnośnie swojej osoby).
• Odstąpienie od zasady poufności mediacji jest możliwe wyłącznie za zgodą wszystkich jej uczestników.

W jaki sposób może zakończyć się mediacja?
• Mediacja może zakończyć się zawarciem wspólnie wypracowanej ugody albo jej brakiem.
• Mediator przekazuje sądowi, który skierował sprawę do mediacji, pisemne sprawozdanie z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego. Do sprawozdania załącza się ugodę, jeżeli została zawarta.

Jakie skutki wywołuje ugoda mediacyjna?
• Zawarta w wyniku mediacji ugoda nie kończy postępowania przed sądem.
• Orzekając w sprawie nieletniego sprawcy, sąd rodzinny bierze pod uwagę pisemne sprawozdanie z postępowania mediacyjnego (oraz postanowienia załączonej ugody zawartej przed mediatorem).

Ile kosztuje mediacja?
• Koszty mediacji (wynagrodzenie mediatora i zwrot wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji) ponosi Skarb Państwa.