Osoba doznająca przemocy może zawsze (także wtedy, gdy nie był wydawany przez Policję lub Żandarmerię Wojskową nakaz lub zakaz) złożyć do sądu rejonowego wniosek o zobowiązanie osoby stosującej przemoc do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i bezpośredniego otoczenia (podstawą wniosku jest art. 11a ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).

Wniosek może być złożony na urzędowym formularzu (Formularz w zakładce: Wzory wniosków i oświadczeń)

Osoba składająca taki wniosek (wnioskodawca) do sądu nie ponosi za to żadnych opłat.  

Sąd orzeka po przeprowadzeniu rozprawy. Całą sprawę sąd powinien rozpoznać w ciągu miesiąca od chwili złożenia wniosku do sądu.

Po rozpoznaniu sprawy, jeśli sąd uwzględni wniosek, to postanowienie o zobowiązaniu osoby stosującej przemoc do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i bezpośredniego otoczenia zaczyna obowiązywać od momentu jego wydania, mimo że nie jest prawomocne (jest natychmiast skuteczne i wykonalne).

Jeśli w momencie wydania postanowienia osoba stosująca przemoc (uczestnik postępowania przed sądem) mieszka wspólnie z osobami krzywdzonymi, to jeszcze na sali rozpraw należy zwróć się do sądu o wydanie odpisu tego postanowienia (patrz informacja: postępowanie egzekucyjne).

Od postanowienia sądu rejonowego (tak uwzględniającego wniosek, jak i oddalającego wniosek) przysługuje apelacja do sądu okręgowego.